Publicist en democratieactivist Eva Rovers over haar werk voor het burgerberaad
Vind je politiek en democratische vernieuwing interessant? Dan is Eva Rovers (1978) iemand die je moet volgen. Eva maakt zich hard voor het burgerberaad en schreef hiervoor het aan te bevelen boek Nu is het aan ons. Voor participatieplatform CitizenLab interviewde ik haar over het burgerberaad en hieronder lees je meer over haar werk zelf.
Dit interview vond plaats in april 2022.
Wat de organisatie doet: Bureau Burgerberaad
Eva is schrijfster en publiceert als zelfstandige in verschillende media. De afgelopen twee jaar draait de werkagenda van Eva grotendeels om het burgerberaad, zelf stond ze ook aan de wieg van de stichting Bureau Burgerberaad.
Zo’n burgerberaad bestaat uit een groep gelote mensen die een dwarsdoorsnede vormt van de samenleving. Hun opdracht: gezamenlijk tot aanbevelingen komen voor de politiek, vaak over complexe en gepolariseerde onderwerpen. Meer weten over het burgerberaad? Lees dan het nieuws van Bureau Burgerberaad of lees Eva’s werk bij de Correspondent.
Wat je doet als publicist en democratieactivist
Het burgerberaad op de politieke agenda krijgen – dat is waar Eva de afgelopen jaren aan werkte. Door veel met politici te praten, kennissessies te geven over burgerberaden en door een boek te schrijven.
‘Boeken kunnen de wereld veranderen’, volgens De Correspondent. Daarom stelde het journalistieke platform haar voor om een boek over burgerberaden te schrijven, om het onderwerp zowel in de politiek als bij het grotere publiek meer bekendheid te geven.
En dat is gelukt. Gemeenten vragen Eva om advies voor hoe je een goed burgerberaad organiseert, in april nam klimaatminister Rob Jetten het eerste exemplaar aan van Eva’s boek Nu is het aan ons en in juli stelde Jetten in een kamerbrief voor om een burgerberaad over het klimaatbeleid te organiseren. De opmars van het burgerberaad is ook te zien in de zoektrends van Google.
Deze tussentijdse overwinningen die Eva kan vieren, geven haar veel energie. Gelukkig maar, want volgens haarzelf kan idealisme snel omslaan naar cynisme.
“Ik kijk met veel bewondering naar mensen als Marjan Minnesma [van Urgenda] of Maurits Groen [duurzame ondernemer]. Zij zijn al jaren of decennia bezig met de verduurzamingsagenda en het schiet maar niet op. Toch blijven ze optimistisch, positief en energiek. De kern van dit werk is dat je kleine overwinningen blijft zien en vieren. Als je constant kijkt naar hoe langzaam het gaat, haak je volgens mij snel af.”
Opleiding en vaardigheden
Als publicist moet je goed kunnen formuleren en Eva kan dat zowel op papier als in een gesprek. Tijdens het interview geeft ze lange antwoorden zonder de rode draad kwijt te raken – ze komt zelfs terug op vragen waarvan ondergetekende niet eens meer wist dat hij ze had gesteld.
Volgens Eva is hierbij het belangrijkste dat je ingewikkelde onderwerpen toegankelijk maakt. “Bij onderwerpen die groot of technisch zijn, is het de kunst dat je die onderwerpen invoelbaar of behapbaar maakt. In mijn biografieën deed ik dat bijvoorbeeld door grote historische ontwikkelingen te beschrijven door de ogen van één persoon.”
Een derde belangrijke vaardigheid is flexibiliteit, want je moet snel kunnen schakelen tussen gesprekspartners en verschillende werkzaamheden.
“Het ene moment spreek je een politicus of de bakker op de hoek. Het andere moment schrijf je een opiniestuk en daarna werk je aan organisatorische mailtjes of belletjes voor een event. Om de hele samenleving mee te krijgen, is het belangrijk dat je op diverse terreinen actief bent.”
Salaris en waardering
Als Eva de vraag krijgt of haar werk leuk of belangrijk is, neigt ze naar leuk. “Dat het burgerberaad er komt is belangrijk, maar ik ben daarin maar een klein schakeltje. Daarom kies ik voor leuk."
"Het is wel zo dat ik in 2016 stopte met het schrijven met biografieën omdat ik mij ernstig zorgen maakte over het klimaat. Het voelde niet meer goed om alleen met de geschiedenis bezig te zijn. In mijn huidige werk kan ik die zorgen omzetten in iets constructiefs. Dat geeft veel energie.”
Als Eva en ik elkaar spreken in april, werkt ze naar eigen zeggen ‘een beetje idioot veel’. “Dat komt door de lancering van het boek en ik ben daarnaast een onderzoek aan het doen voor de European Climate Foundation, over klimaatburgerberaden. Eigenlijk heb ik altijd veel gewerkt, haast een beetje gênant. Laat ik het houden op meer dan 40 uur per week.”
Wat ze er in financiële zin voor terugkrijgt? De eerste anderhalve jaar was dat voor haar burgerberaad-werk niets.
“Mijn inkomsten komen uit schrijfopdrachten en lezingen, maar die laatste vielen in coronatijd grotendeels weg. Het was dus financieel gezien niet zo handig om zoveel tijd te besteden aan het pleiten voor een burgerberaad. Maar dit hoort bij activisme, dat is zeker in het begin voor een groot deel vrijwilligerswerk.”
“Gelukkig heb ik dit nu kunnen professionaliseren, hoewel ik nog steeds grotendeels leef van mijn schrijfwerk en presentaties. Ik ben heel blij dat ik daarmee in mijn onderhoud kan voorzien.”
Cijfer voor deze baan
In de titel van dit artikel staat Eva als publicist en democratieactivist, maar je zou ook nog spreker en cultuurhistoricus kunnen toevoegen. Juist die combinatie vindt ze leuk aan haar werk, hoewel er ook nadelen aan kleven.
“Het is én schrijven, én activisme, én organiseren, én als deskundige optreden. Dat is geweldig, maar in de afwisseling zit ook direct het gevaar. Soms is het wat gefragmenteerd. Ik zou soms graag meer gefocust werken aan één ding, vooral het schrijven vraagt lange concentratie en daar moet ik nu echt voor vechten.”
Fragmentatie of niet, Eva geeft een dikke 9 voor de combinatie van haar banen. “Ik werk natuurlijk niet voor niets zoveel uren. Ik vind dit werk belangrijk, leuk en ik krijg er energie van. Het werk brengt mij ook veel. Ik leer veel en ik doe veel mensenkennis op. Natuurlijk helpt het dat ik duidelijk zie dat dit onderwerp in beweging is gekomen. Hoe ver we nu zijn, had ik twee jaar geleden echt niet kunnen bedenken.”
Biografie Eva Rovers
2006 – 2010: PHD cultuurgeschiedenis – Universiteit Groningen
2010 – heden: Publicist en spreker op het gebied van burgerberaden en maatschappelijke verandering
2010: De eeuwigheid verzameld (Biografie Helene Kröller-Müller)
2014 – 2022: Lid Raad van Toezicht – Museum Boijmans van Beuningen
2016: Boud (Biografie Boudewijn Büch)
2018: Practivisme. Een handboek voor heimelijke rebellen
2020 – heden: Medeoprichter en directeur – Bureau Burgerberaad
2022: Nu is het aan ons. Oproep tot echte democratie